Vladimir Nabokov

…Có những khoảnh khắc thế này, khi tất thảy trở nên kỳ quái, sâu không đáy, khi dường như sống mới đáng sợ làm sao và chết lại còn đáng sợ hơn. Và bỗng dưng, trong lúc đi vùn vụt như thế trong thành phố ban đêm, ta nhìn qua nước mắt vào những ngọn đèn và bắt được trong chúng một hồi ức hạnh phúc chói lòa tuyệt đẹp, — một gương mặt phụ nữ, nổi lên lại sau nhiều năm quên lãng trên đường đời, — bỗng dưng, trong lúc đi vùn vụt và phát điên lên như vậy, một khách qua đường lễ phép chặn bước chân ta lại để hỏi, làm sao đi đến con phố nào đó — bằng một giọng nói bình thường, nhưng không bao giờ ta còn được nghe lại nữa.

Vladimir Nabokov

Nabokov có nhiều đoạn rất hay, khi đọc xong chúng ta cảm thấy cái đẹp của sự cô đơn nhiều lắm.

Anh lại chạy trên đường mòn dọc theo những bụi trăn. Anh cảm thấy mình được gột rửa trong nỗi buồn kẻ khác, rạng rỡ bằng nước mắt kẻ khác. Đó là cảm giác hạnh phúc, và từ dạo ấy anh chỉ thỉnh thoảng mới được nếm trải nó dưới dạng cái cây cong, chiếc găng rách, con mắt ngựa. Cảm giác ấy hạnh phúc do nó tuôn chảy hài hòa. Nó hạnh phúc như mọi chuyển động, mọi bức xạ. Anh từng bị đập tan thành triệu triệu sinh thể và vật thể, hôm nay anh hợp lại thành một, ngày mai anh lại bị đập tan ra lần nữa. Và mọi thứ trên đời này luân chuyển như vậy. Hôm ấy anh ở trên đỉnh sóng, biết rằng mọi thứ quanh anh — những nốt nhạc của cùng một sự hài hòa, biết — một cách bí mật — các thanh âm tụ hợp trong khoảnh khắc đã nảy sinh ra sao, phải được giải quyết thế nào, và hợp âm mới nào sẽ được gọi lên từ từng tờ nhạc bay tung. Trong sự hài hòa không thể có tính ngẫu nhiên. Nhạc cảm lòng anh biết hết, hiểu hết mọi điều.

Và Nabokov cũng rất tinh tế

— Anh biết em đã quyết định gì không? Này nhé. Em không thể sống thiếu anh. Em sẽ nói với anh ấy như vậy. Anh ấy sẽ cho em li dị ngay. Và khi ấy chúng mình có thể, xem nào, vào mùa thu…
Anh ngắt lời em bằng sự im lặng của mình. Vết nắng trượt từ váy em xuống cát: do em hơi dịch người đi.
Anh có thể nói gì với em? Tự do? Ngục tù? Không đủ yêu em? Không phải thế.
Một khoảnh khắc trôi qua; trong khoảnh khắc ấy, trên trần gian xảy ra nhiều chuyện: đâu đó có con tàu khổng lồ chìm xuống đáy, người ta tuyên chiến, một thiên tài được sinh ra. Khoảnh khắc ấy đã trôi qua.

Thanh âm
Vladimir Nabokov

Điện ảnh có thế mạnh đặc biệt về âm thanh, ánh sáng, diễn xuất, nhưng văn chương lại có thế mạnh đặc biệt về nhịp điệu và ngôn ngữ.
Nabokov luôn nhấn mạnh rằng văn chương cực kỳ cần chi tiết, các chi tiết thần thánh. Nên các bạn đọc văn chương hãy chú ý tối đa đến chi tiết.
Trong Gatsby vĩ đại có một chi tiết rất nhỏ, nhưng thường bị dịch sai, làm câu văn ngớ ngẩn, dù có thể độc giả không nhận ra.

Khi một cô gái trong buổi tiệc nói rằng có lần cô ấy làm rách váy, thế là Gatsby gửi cho một chiếc váy hàng hiệu mới, nhưng nó “but it was too big in the bust and had to be altered.” Nghĩ là quá rộng ở ngực và phải sửa. Bản Việt Nam dịch là nó quá rộng bụng nên phải sửa. (Tôi định mặc tối nay nhưng nó rộng bụng, phải sửa lại.)

Các bạn có thấy gì khác biệt không?

Khi người đàn ông mua váy cho gái mà mua rộng ở ngực thực ra là một lời khen ngấm ngầm, ý nói tôi đánh giá cô cao hơn, tôi hơi nhầm một tí thôi… Và dù phải sửa váy nhưng cô gái rất vui. (Vì anh ấy nghĩ mình có ngực to).
Sự tinh tế làm nên các tác giả lớn, dù sự tinh tế đó không phải ai cũng hiểu.
Sửa thành rộng bụng thì thôi còn gì để nói, ngang với chửi gái! Đúng là… nhà quê.

Niềm vui của kẻ bộ hành đó

-Nhìn xem em, từ góc độ này thì cuộc sống thật đơn giản nhỉ.

Chúng tôi đưa nhau về ngồi bên ngôi đền, ngắm chiều nhích từ ngày qua đêm. Chiều chậm rãi chuyển động nhẹ nhàng, rán đỏ khung trời rộng. Tiếng phà, tiếng xà lan vang vọng mãi con sông dài, đôi sẻ non gọi trăng giữa trời, trời chợt thả rơi vài ngôi sao, sáng lên như mắt em. Hai chiếc lá khẽ rơi gần nhau. Tim tôi ửng hồng

-Nhưng em tin được không, từ bãi đá, từ cồn cát này, từ cỏ, từ cây này đã làm cho cuộc sống con người tiến hóa thật nhanh. Họ chặt cây tạo ra nhà, họ hút cát tạo ra bình hoa, họ ngắt cỏ để làm thảm, họ phá đá để làm tường và họ quên mất ngôi nhà thân thương của thiên nhiên.

Anh luôn muốn sống cùng với những thứ mà họ bảo là ảo vọng đó, và, anh cũng trân trọng nó theo cách một người thả nốt mực đầu tiên của mình trên khung vẽ, anh yêu thiên nhiên, anh yêu cỏ cây và những con người. Anh được dạy và cũng nhận ra rằng, con người là thiên nhiên, và thiên nhiên cũng chính là con người. Tất cả được tạo nên bởi những câu chuyện với người đàn ông và cây đại thụ. Cái đẹp chỉ là sự đánh giá phỉnh phờ của mấy ông say sỉn giữa đời. Chúng ta sống cùng thiên nhiên, sống giữa mọi người. Thế nhưng, đôi lúc anh tự hỏi, tại sao, chúng ta, lại xa, xa vời quá.

Anh luôn quên những cách để mình trở nên thật giàu có hoặc điều gì đó tượng tự vậy, những ngày dài thật buồn, lê thê qua những khuông nhạc, anh đã đi lang thang giữa đường, đưa cho những người độc bộ, hành khất chút niềm vui mà anh chẳng thấy xung quanh anh. Đúng không em, con người là những sinh vật ích kỉ. Đúng không em.

Tối qua, anh thấy một người đàn ông dẫn theo một chú bé nhỏ, anh đi cùng họ qua dãy Tràng Tiền, anh về cùng họ cả đoạn Đồng Xuân, anh ngắm cùng họ những mảnh màu Hồ Gươm, và anh lang thang cùng họ trong tâm trí anh. Anh nhận thấy rằng, họ chẳng ngước lên những ngồi nhà đồ sộ, họ chẳng mấy bận tâm những chiếc xe kéo ầm vang con phố, họ chẳng ngắm những cô gái xinh đẹp họ cũng chẳng buồn quan tâm đến việc thế giới này biến đổi ra sao. Họ chỉ cần đủ no cho đứa con họ. Vậy là trôi qua một ngày hạnh phúc.

Trong phút chốc, anh chợt nghĩ về việc, tại sao chúng ta, đang nói chuyện, cùng nhau, lại quan tâm ở tận đâu nào đó. Tại sao chúng ta, ngồi lại đây, cùng nhau, mà mải nghĩ xa vời. Tạo sao chúng ta, đi, cùng nhau, mà tâm trí lại mơ hồ quá. Có chăng, chúng ta đã đối xử thật quá đáng với khoảng cách, với tinh thần, với địa vị, với tiền bạc rồi chăng.

Anh đã từng nghĩ về việc, mình cho họ khi cho người độc bộ đó tiền. Anh cũng từng nghĩ về việc, mình không cho họ cũng không cho những kẻ mộng du đó tiền. Nhưng, nếu ai đã từng thực tâm, cho người bộ hành đó tiền. Bạn sẽ biết, bạn không cho họ cái gì đó, bạn cho chính chúng ta niềm vui.

Niềm vui của kẻ bộ hành đó.

Anh đã đi nhiều nơi, anh gặp nhiều người, anh được nghe câu chuyện của họ. Có người khóc, có người cười, có người đã chẳng còn gì trên nét biểu cảm của họ, ngoài nỗi tuyệt vọng và lòng cô đơn. Anh và họ, những con người xa lạ đó, đã gặp nhau trên một quãng cắt ngang con đường đời, họ mời anh đi một đoạn cùng họ, và anh luôn sẵn lòng cho điều đó. Anh như kẻ lao công cần mẫn, rót từng ly rượu tàn, gạt từng điếu thuốc cuối, để mà buồn phiền, để mà cô đơn. Anh đi tới đi lui với câu chuyện người khác, và nhiều khi, anh thấy mình anh, cô đơn trong chính câu chuyện của mình. Anh biết thật không tốt khi nói về nó như một cách để cứu rỗi, dù rằng chỉ là cho anh hoặc những người đã từng khuất phục như anh. Nhưng, như bác Trịnh, anh cũng không khuyến khích sự khổ hạnh, và, mỗi chúng ta, hãy thử sống, cùng một lúc, vừa là kẻ chiến thắng vừa là kẻ thất bại. Nỗi vinh nhục đã mang ta ra khỏi đời sống, và đưa đến những đấu trường.

Nguyễn Huy Thiệp

Lúc sống người ta đóng sách của ông, bọc da sáng loáng rồi gửi ra nước ngoài bán, ở Việt Nam thì tuyệt nhiên không ai biết, thích, và đọc sách của ông. Đến lúc mất, họ lại đào văn của ông lên và ỉ ôi theo đúng cách mà vợ cả ông giáo Quỳ đã tha thứ cho vợ hai vậy =))))
Sách của ông bọc da, bán một quyển bên bển hơn 10tr đồng, để rồi khi chết, cả gia đình không còn đủ mua một quyển sách bọn dân AnNam bán ra ngoài của ông
Than ôi cũng một phận, đừng nghĩ đến lợi, nghĩ đến lợi nhọc thân.

Tuyệt vọng 1

Và, liệu, con có thể chạm tay vào một, dù chỉ là một trong những ngôi sao đó
Cho dù chỉ là một thôi, một trong những ngôi sao đó
Thằng nhóc nói có, và đặt tay lên mặt đất.

Tôi cứ băn khoăn mãi, không phải là vì ý nghĩa, mà là vì con người đó đã đủ lớn thế nào, để viết ra câu đó.

Mẹ ông mất, nếu ai đó chưa hiểu, hoặc cũng có thể hiểu như một kẻ lấm lét giữa đời, ôm cái giấc mộng xa vời mà chẳng biết đến đâu, đến chính kẻ đó, xa vời, mà chẳng biết đến đâu. Bất giác, giật mình, nhún vai, ngả lưng, buông sõng cả tay lẫn chân, mà nhận ra rằng, kẻ đó, đã đi lại hoài trên một ngôi sao, ngôi sao mang tên trái đất.

Nghe nhạc DSK, lại thấy nhớ, chút gì đó, giống với Van Gogh. Nhưng DSK có phần chống trả lại cái tôi, cái con người, cái xã hội, cái vận mệnh, cái nghiệp, cái đạo đầy đọa mình hơn là những người tận hưởng chúng như Van Gogh, cả 2 đều có nỗi buồn riêng, những cái đẹp riêng của nỗi buồn. Nên sự so sánh sẽ là khập khiễng, nhưng con người, ai cũng thế, họ sinh ra đã khóc, lớn lên bằng niềm đau thể xác của người mẹ, có chăng, như F. Scott Fitzgerald nói trong Gastby Vĩ Đại, “Nỗi buồn, là thứ duy nhất con người thực sự sở hữu. “

Nếu có những kẻ bảo họ không biết buồn, những kẻ sáng ra thức dậy, ngáp ngắn, ngáp dài, quấn tóc, chải son, với đôi tay to mọng, vén màn cửa sổ, nhưng chẳng chút bận tâm đến Nhật Nguyệt. Thì hãy mừng cho họ, chí ít ra khi vào cuộc chơi, họ không biết gì về chiến thắng, thì họ cũng chẳng mấy bận tâm về thất bại. Thậm chí, họ còn chưa từng thực sự vào cuộc chơi để chơi một cách đúng nghĩa. Hãy mừng cho họ.

Lại nói về Van Gogh. Ông buồn, vâng, tất cả đều biết ông buồn, những kẻ trọc phú mù chữ, tấm tắc khen, vui vẻ trả giá, và đẩy cái nỗi buồn ấy lên lơ lửng, trong khi người họa sĩ lại ở sâu dưới đất. Họ tấm tắc khen rằng, người họa sĩ đó vẽ thật đẹp. Nhưng mấy ai biết, không gì đẹp hơn nỗi buồn của ông.

Như Trịnh Công Sơn có từng đề 1 đoạn intro

-Hãy đi đến tận cùng Tuyệt Vọng. Để thấy, Tuyệt Vọng, Cũng đẹp như một bông hoa

Giáo dục Đông Lào.

Nhân dịp chính thức có tân thượng thư ngành giáo dục, cũng là lâu lắm mới có dân Hán học xịn được nhận lĩnh trọng nhiệm, khiến kẻ này dù đã ở tuổi ngày ngày trà nước không màng thế sự, vẫn lại thấy chẳng thể yên lòng, rằng nếu bậc sĩ phu mà thờ ơ, phong khẩu, chẳng quan tâm tới việc hưng khởi giáo hoá, thì sẽ thành để mặc bọn ác bằng bí vi gian, phá hoại giáo dục nước nhà để trục lợi chăng? Nên đành phải vén tay áo lụa, mài mực Tùng Yên, chấm ngòi Tô Mặc mà viết mấy dòng tâm – tút.

Như kẻ già này đã nói hàng vạn lần, rằng muốn có được một nền giáo dục chất lượng, thì trước hết phải xây dựng một nền văn hoá trọng giáo dục. Giáo dục và văn hoá không bao giờ tách rời được nhau, chúng như thổ nhưỡng và ngũ cốc vậy. Văn hoá đề cao cái sự học, thì cũng như đưa lúa tốt cho Hậu Tắc xuống giống đúng vụ Chiêm xuân. Còn nếu văn hoá đề cao hiệp sĩ, thì cũng như gieo đậu mọt trên sân gạch vào ngày Hạ Chí, dẫu mời được Trọng Ni ngồi nhậm chức ở Cầu Dền, thì cũng chỉ biết ngửa mặt lên trời mà khóc bài Lưu Thuỷ.

Các quốc gia với văn hoá khác nhau sẽ có trình độ giáo dục giỏi dốt không giống nhau. Các địa phương có lịch sử xa nhau thì thành tích học hành cao thấp chênh lệch nhau, đó là thứ mà ai cũng biết vậy. Khác biệt từ con người chỉ chiếm một phần nhỏ mà thôi, văn hoá mới là thứ quyết định. Khi phong hoá trải nhiều thế hệ đã thấm nhuần cái tinh thần hiếu học của Thánh Hiền, thì bất kể nhu cầu tri thức nào mà thời đại đòi hỏi, cũng đều có những học bá phát tích ra trong phút mốt. Cần phải nhắc lại, 100% các trí thức nổi tiếng, tài năng nhất của Việt Nam thời bắt đầu chuyển sang Tây học, đều có gốc từ các gia đình nhà Nho.

Truyền thống tôn sư trọng đạo, coi việc học là ưu tiên cao nhất của Nho Giáo, nó thể hiện ngay từ những hành động rất bình thường như vặn nhỏ TV vào giờ học tối của con cái, chuẩn bị đồ ăn sáng, khuya, hỏi han bài tập, thành tích, thường xuyên liên lạc với giáo viên… Đây đều là những kinh nghiệm giáo dục ở gia đình đã được truyền lại từ hàng nghìn năm, trải qua vô vàn sự thay đổi về phương thức và nội dung giáo dục của các triều đại, chế độ cai trị khác nhau, nhưng vẫn luôn được chứng minh là hiệu quả nhất.

Có lẽ chúng ta đã hiểu sai ý nghĩa của xã hội hoá giáo dục. Xã hội hoá giáo dục, không thể hiểu theo nghĩa xôi thịt, mông muội là “cho tư nhân tham gia kinh doanh giáo dục”, dù điều này không hẳn là xấu hoàn toàn, nhưng nó chỉ chiếm một phần rất nhỏ của mệnh đề. Xã hội hoá giáo dục, phải là biến giáo dục thành sự nghiệp chung của xã hội, nó đòi hỏi một phổ tư duy, hành động rộng lớn, thống nhất và liên tục, từ những phát ngôn, hành động sâu sát của lãnh đạo, sự thấu hiểu, hợp tác toàn diện của phụ huynh, sự chung tay, không vụ lợi của cả những người dưng trong cả nước, sao cho trung tâm của mọi sự ưu tiên phải được dành cho những người dạy và người học. Đó mới là xã hội hoá giáo dục chân chính.

Cái vấn đề của giáo dục thời nay, là ở chỗ tri thức bị rẻ rúng chăng? Kim tiền được quá trọng, khiến nghiên bút chẳng còn đắc dụng chăng? Nghĩ về thế sự mà không khỏi đau lòng, thật là giày mũ đảo điên, lũng gò đổi chỗ, phường con buôn ít học, xướng ca vô loài thì ngồi Thất Hương Xa, bậc trí giả thông tuệ, hàn lâm bác sĩ thì áo cừu rách nát, khiến cho bao kẻ bụng đầy kinh thuật phải nguội lòng. Sợ tới lúc tiếng bàn Thi Thư im bặt miếu Tích Ung, rau lê rau hoắc mọc kín sân tiền nhà Thái Học, thì dẫu có cho Trương Tái ngồi trên da hổ mà giảng Tây Minh, thì giáo dục, cũng chẳng thể nào chấn hưng lại được nữa.
Thế nên, cần sớm làm 2 việc, đó là đưa Chữ Hán vào giảng từ lớp 1, và dạy Tam Tự Kinh từ tuổi mầm non, đó là 2 thứ căn bản nhất của văn hoá và di sản Nho Giáo của chúng ta, đã bị đứt đoạn 100 năm qua. Chỉ có khôi phục lại văn hoá Nho Giáo, theo cách mà người Hàn đã làm và người Trung Hoa đang làm, thì mới có thể xây dựng một nền văn hoá hiếu học, tôn sùng tri thức, và về lâu dài, xã hội này sẽ tự nó thịnh vượng, ổn định và hài hoà hơn rất nhiều so với một xã hội đua nhau kiếm tiền bằng mọi giá. Đã giỏi, thì yên tâm là sẽ không bao giờ nghèo cả.

Chăm chỉ học tập không bao giờ là sai, Nhân Nghĩa Lễ Trí Tín, chẳng thể nào là cổ hủ, kính trọng thày cô, yêu trường mến bạn, những thứ đó dù vạn năm nữa, vẫn là những cái cơ bản để định nghĩa chúng ta là một con người có giáo dục. Cần phải chấn hưng lại tinh thần Khổng Tử, mở lại Quốc Tử Giám như một trường đại học biểu tượng tinh thần để quy tụ hiền sĩ, là nơi tôn nghiêm mà ngay cả bậc vạn thặng cũng phải lui tới mà học cái thuật trị nước an dân, như khi xưa vua Tề đứng đầu chư hầu liệt quốc, vẫn phải cúi đầu nghe Tuân Tử giảng ở Tắc Hạ Học Cung vậy. Khi giáo hoá đã thấm đẫm dân gian, kinh điển chép đầy tre lụa, trong nước kẻ sĩ ngó thấy mặt nhau trên đường lớn, thì cái việc vua tay chắp sau lưng mà thiên hạ vào chầu, chân chẳng rời chiếu mà bốn phương đều trị, cũng chẳng phải là xa vời vậy.

Vua Sở thích eo thon, trong cung có người nhịn ăn mà chết. Vua Việt yêu dũng sĩ, trong nước có kẻ tự chặt đầu dâng lên. Vua Ngô muốn binh khí tốt, có tên thợ diết hai con lấy máu rèn câu liêm mang đến chầu ở cửa khuyết, từ xưa tới nay, dân nhìn cái lòng yêu ghét của bậc chí tôn để hành động, vốn là điều thiên kinh địa nghĩa vậy. Nay cái việc gắng sức chăm chỉ học giỏi, xét ra so với chết đói, chặt đầu, diết con, thì cũng chưa có gì là quá mức cả, cái bổng lộc, thí thưởng, tán dương dành cho sĩ nhân ưu tú, cân đong so với lợi ích mà họ đem lại cho nước nhà, thì cũng chẳng có gì là đắt đỏ cả. Chỉ sợ bậc Tam Công không có lòng yêu kẻ sĩ, chỗ Cửu Khanh chẳng lấy khuyến học làm lo lắng hàng đầu, còn một khi trong ngoài đã có tâm ngóng hiền tài như khát nước, trên dưới dùng cỗ Thái Lao mà đãi kẻ áo vải hiền lương, thì khắp đất vuông nghìn dặm của Đông Lào, nhân tài kiệt xuất, lúc nào cũng có thể lấy xe voi mà chở vậy.

Thăm Bà

Con về thăm bà, chiều tháng ba
Bưởi chưa ra trái, mướp chưa hoa
Mà sao trở trời, mưa gió lạnh
Băng ca, giường bệnh, nỗi nhớ nhà

Xuân vừa ẵm lá, xuân đã qua
Trời nay thay áo, đất thay da
Tuổi người, tuổi trời xa xôi mãi
Bà nhìn con mãi nhận chẳng ra

Con nâng tay bà, tay gầy quá
Thời gian như sóng, sóng hằn da
Ông cười, cười buồn. Bà không nhớ
Ông buồn buồn cõi, ta với ta

Già hóa trẻ thơ, trẻ hóa già

The Coffee House

Vào quán The Coffee House cũ mà không thấy bác giữ xe quen thuộc đâu, thay vào đó là một nhân viên của quán. Hỏi thì ra bác đã nghỉ vì lương thấp quá, dù làm đó cũng vài năm rồi.

Bên trong toàn nhân viên mới, nhiệt độ không đủ lạnh, không có nước đá, không có khăn giấy, thậm chí không có cả các gói đường ở quầy tự phục vụ.

Nhớ hồi chuỗi quán cà phê này mới ra đời, nó có một đặc điểm làm anh rất thích là đá của nó cũng là cà phê – một sáng tạo thú vị vì giữ được độ đậm cho cà phê đến cuối cùng.

Quán thường rất lạnh, thậm chí phải tránh máy lạnh, wifi mạnh, các thứ linh tinh có sẵn ở quầy tự phục vụ, và đặc biệt là nhân viên rất vui vẻ, thậm chí các em còn quỳ xuống khi đưa cà phê.
Thẻ vàng hay platinum gì đó còn được tặng 1 ly sau khi uống độ chục ly gì đó, nói chung là giảm khoảng 10%. Giá ly nhỏ nhất là 29 ngàn, như vậy thì giá cho khách quen chỉ khoảng 26 ngàn. Còn bây giờ toàn khuyến mãi ba cái gì đâu, thẻ rất vô nghĩa.

Biết là chuỗi The Coffee House đang lỗ nặng, và buộc phải cắt giảm chi phí. Nhưng cắt giảm chất lượng là việc rất dở. Và sự hài lòng của khách hàng mới tạo nên giá trị thương hiệu. Một điều rất đáng lưu ý là sự hài lòng của khách hàng nội bộ còn quan trọng hơn là của khách hàng bên ngoài. Nếu như nhân viên không vui, người giữ xe phải bỏ đi,… thì điều đó là những dấu hiệu rõ nhất về việc quán sẽ phá sản.

Nhân viên là bộ mặt doanh nghiệp, nên gái các ngân hàng lớn bao giờ cũng đẹp hơn gái các ngân hàng nhỏ. Có thời các ngân hàng hay đẩy các cô đang có chửa ra ngồi quầy, không rõ do ngồi quầy thì dễ có chửa, hay có chửa thì phải ra ngồi quầy, nhưng sự thực là thế. Gần đây anh để ý các ngân hàng lớn đã thôi không làm thế nữa. Các em gái ngồi quầy khá đẹp và ít em chửa. BIDV Tp HCM còn để 4 em như hoa hậu ngồi ngay cái chỗ ngớ ngẩn nhất là chỉ dẫn cho khách hàng xem phải bấm nút nào.

À anh lại lan man. Quay về The Coffee House. Thực sự tiếc cho một thương hiệu tốt, có phong cách và có tham vọng. Nhưng nếu nó cứ thế này thì e rằng sẽ sớm sập tiệm thôi. Hãy nhìn qua Highlands, bao nhiêu năm nay nó gần như không thay đổi gì mà chỉ tốt lên. Giá ly cà phê vẫn 29 ngàn sau hơn chục năm, chất lượng chung vẫn vậy, và nó cho một cảm giác có sinh khí hơn nhiều.

Nhân thể, giá ly cà phê nhỏ nhất của The Coffee House cũng nâng lên 32 ngàn rồi, dù không nhiều nhưng thực sự tạo cảm giác khó chịu, ít nhất là với anh, người luôn coi màu tím 10% trên bảng điện là màu của thiên đường.
The Coffee House nên sớm lấy lại những gì đã tạo nên sự khác biệt của mình, từ viên đá trong ly cà phê, độ lạnh trong quán, cho đến nụ cười của nhân viên.

Thật tiếc

Anh còn loay hoay với bút sách, vẩn vơ bên chiếc ghế mới đóng, em với lấy điếu thuốc, hút một hơi dài, em ngả nghiêng, với lấy quyển sách, nhưng mắt em đưa mắt đi thật xa, mơ màng bên những cây bàng đối diện, mắt buồn không chớp. Bỗng, em hỏi một câu vẩn vơ, dù em biết rõ câu trả lời.

-Anh chấp nhận cuộc sống như này thật sao

-Ý em là sao

-Tại sao anh lại thỏa hiệp với họ, những kẻ ngu ngốc bên ngoài kia, anh chỉ cười mà không nói gì. Tại sao, trước đây anh sẽ càm ràm cả ngày cơ mà

-Anh không thỏa hiệp, em tôi, anh tha thứ cho họ

-Anh bắt đầu giống mấy ông triết gia nói nhảm

-Sau này em sẽ hiểu, mà đó đâu phải nơi cho em, rượu bia thâu đêm cùng ánh đèn chớp nháy.

Em tôi hút một hơi thuốc dài nữa, thả làn khói nhẹ qua tay, khói bay lên không trung, loanh quanh một hồi rồi biến mất, mùi marlboro trắng vẫn nhẹ nhàng nhưng khét cổ như câu trả lời của em

-Ông bà già không hiểu em, gia đình em là một nơi lặng lẽ

Tôi không nói gì sau câu nói đó, với điếu thuốc lá, dù đã bỏ lâu, nhưng trong một vài tình huống, một điếu thuốc sẽ xoa dịu bớt tâm trí mọi người khỏi cái mớ lằng nhằng cuộc đời vẽ ra.

Tôi biết em đã lâu, bố mẹ em như những con thiêu thân, và em cũng vậy. Bố em bán hàng cấm, dựng được một tiệm cầm đồ, giờ chỉ ngồi chỉ tay và đàn em ông làm. Mẹ em là một con nghiện cờ bạc, bà là chủ sòng của một vài khu vực cờ bạc bịp, dù có lằng nhằng lao lý, nhưng cũng không động được đến họ, họ đều có thí mạng dưới họ. Em tôi là học sinh giỏi cấp 2, đến cấp 3, em nhận thấy được sự tẻ nhạt cuộc sống và biết mùi tình ái, lớp 11 bỏ học vì có thai, bố em đánh bạn trai em suýt chết và cấm tiệt 2 đứa đến với nhau. Em đã tìm mọi cách làm đau bản thân, nhưng để rồi, xa ngã vào những ngày hoan lạc, mặc kệ trời đất. Tôi gặp em vào một ngày nắng nhạt, em ngủ bên bốt điện cao thế, áo hai dây xộc xệch, đôi cao gót gãy một bên chân. Tôi gọi em dậy và đưa em đi ăn, em không muốn nói. Rồi đến một ngày nào đó, em tìm thấy tôi trong một pub buồn tênh đêm Hà Nội. Tôi và em ngồi kể nể chuyện đời cùng nhau bên ly abshine bập bùng lửa. Tôi và em rõ nhau từ đêm đó. Đến 5h sáng Hà Nội, tôi đưa em đi một vòng Hồ Gươm, hít mùi khí trời còn thoang thoảng hương hoa cúc, ăn trứng vịt lộn còn nóng hổi, và tôi bảo em,

-Hãy tận hưởng thế giới này như cách thế giới này tận hưởng em.

Em lặng đi không nói. Em tôi không buồn giữa đêm từ lúc đó.

Một ngày, em gọi tôi bảo, anh đón em về được không. Đồng hồ điểm 3h sáng, tôi đi giữa phố Hàng Bông, lòng quay mòng mòng vì em, em tôi sỉn rượu bên gốc cây bàng trước bar. Tôi đưa em về nhà, và em ngủ một mạch đến sáng. Em tỉnh dậy và ngồi lặng im và hút thuốc.

-Em phải về, giờ đã quá trưa, Em đi từ sáng 2 hôm trước. Em về không bố mẹ em đi tìm

-Anh muốn nói với em điều gì đó, nhưng để anh đưa em về.

Tôi dắt xe ra trước cửa, em tôi ngồi lên sau xe. Đầu tựa vai tôi, vẻ mệt mỏi. Tôi để em nghỉ ngơi vì biết em tôi còn choáng váng bởi rượu mạnh và chất kích thích.
Đi nửa đường tôi nói.

-Thật buồn nhỉ

-Buồn việc gì anh

-Em có lẽ sẽ là một người khác

Em tôi không nói. Chúng tôi lặng im suốt con đường về nhà em.
2 ngày nữa là đúng đám giỗ, tôi chở em qua quán ăn đêm, trước tôi với em hay ngồi đó, ăn bát cháo nóng cùng tía tô cho em tan hơi rượu. 2 ngày nữa là giỗ em

Yuppies


Trong tâm lý học xã hội, có một từ được ghép bởi young (trẻ), urban (sống ở thành phố), professional (có chuyên môn) và hippie là Yuppies. Nói chung để mô tả những ông nhõi, gia đình có điều kiện, ăn học đàng hoàng, và Hippie. Hippie có khá nhiều nghĩa, tích cực hoặc không tích cực, hiểu về hippie dễ hiểu nhất là mấy ông chơi đồ, miệng nói về tình yêu và hòa bình, tay gõ pen tapping. Chân đi Naike. Người toàn đồ thất thường ( có thể hiệu hoặc không ) như Hồng Giáo Chủ vừa tuyển được thợ may riêng. Dân hippie chính gốc nay đã không còn và chỉ có mặt xấu, là mấy ông bám vào đó để chơi đồ và nguy hiểm hơn là coi nó như một văn hóa.

Dĩ nhiên, hippie không bao giờ nguy hiểm bằng yuppie. Yuppie là hippie nhưng được tài trợ bởi nguồn tài chính đằng sau. Nên họ có thể làm mà không suy nghĩ, hoặc suy nghĩ, làm, và bố mẹ lo cho hết, sau đó thì làm lớn hơn và ít suy nghĩ hơn. Và cái khó nhất và nguy hiểm nhất, chính họ cũng không biết họ là một dân nghiện chính hiệu. Thường bao biện việc đó theo một form điển hình của học sinh giỏi cấp trường và 3 năm cấp 3 đạo đức tốt

-Tao vẫn đi làm, tao vẫn kiếm ra tiền và góp sức cho nước nhà, con ngoan trò giỏi, tao chơi đồ vì đó là phong cách, đó là tự do, đó là styles of me. Cái gì cơ, không tốt á, đúng là dân nhà quê.

Và càng nguy hiểm hơn nhiều bởi gia đình không hề biết hoặc không hiểu để biết, các mẹ đi chợ vẫn khoe con đi làm công ty cuốc tế, lương tháng 40 củ, tốt nghiệp đại học to lắm (nhưng tốt nghiệp thế nào thì không nói – cũng không hiểu để nói) Các bố thì vẫn nghĩ con còn nhỏ, đéo biết con mẹ gì về cuộc sống cả, sáng đi ăn sáng, trưa đi làm, tối về giặt quần áo gọi điện cho gia đình rồi ngủ thế là hết 1 ngày.

Đến một ngày đẹp trời, người con thân yêu báo về là mẹ chuẩn bị cho con xin 40 tỏi, vì con đi bú diệu bị lừa. Người mẹ đáng kính cầm cái sổ đỏa đi tìm người thân gần nhất và vẫn nghĩ, đó là sự cố thôi, chứ con mình ngoan vleu. Hoặc bố ơi, con vừa ngáo, xiên chết người, bố xem ông bác ông chú nào to nhất bố gọi cho con cái. Ông bố vẫn nghĩ, chắc người ta trêu con mình trước chứ, ở nhà nó hiền lắm.

Không khó để thấy một bạn sáng đến công ty nhưng mắt còn đỏ, đêm về lên đồ đi bar, nhạc EDM và mùi cognac bám dính quần áo. 4h sáng qua đêm ở một nhà nghỉ nào đó cùng mấy ông quen được 2 tiếng rưỡi và mời 12 ly rượu mạnh. 7h đi làm như những công dân lương thiện. Mấy bạn này sẽ chơi đù mọi loại đồ họ thấy ưng ý nhất, dĩ nhiên sẽ tăng cấp dần.

Đầu tiên là thuốc lá – Vape – Shisha – Canabis – MCMI – CoCain – Tobacco – Truffles – Morning glory – Baby woodrose – Dmt – Mescline – Ketamin – Heroin và sau đó làm bác sĩ

Nhạc cũng tăng cấp dần và không gian thì ngày càng nhỏ dần.

Có một điều thú vị là những bạn thế này thường rất hay nói về tình yêu và phong cách sống ( Nhưng thường ngày luôn mang một vẻ mặt và hành động miệt thị, phân biệt, có thái độ thượng đẳng với mọi người xung quanh), rất muốn đến một nơi nào thật xa ( Nhưng phải là trên con mer màu xanh). Và cương quyết từ chối nhận mình bị âu hóa hay nghiện, nhưng suy nghĩ và lời nói ảo như vừa qua cơn phê.

Quần áo và vẻ ngoài thì chăm chút từng tí một, má phải phấn hồng, son thì phải Christian Louboutin, quần áo thì phải cắt bớt 80%, giày dép càng to càng tốt. Và coi đó như một phong cách riêng, ( dù nhìn 10 ông không cần xếp hàng để nhìn một lúc thì đoán ra ngay ông thứ 11 sẽ thế nào). Thường thì họ sẽ thấy thế là có cái riêng của mình. Những chủ đề hay nói về và muốn nói về là sex và chất kích thích, cùng một dãy drama nghe nhức cả óc.
Nói chung đây là một tộc người chú trọng ngoại hình, phong cách, và muốn nổi loạn, còn lúc nào rảnh nói nốt.

Chúc mọi người ngày nghỉ lễ vui vẻ.

Lý thuyết trò chơi

Thiên địa vân vũ, nửa sáng nửa tối. Tôi nay kê chân bậu cửa, ngắm nhìn nước chảy, tặc lưỡi mà kêu lên. Những kẻ nghèo luôn nghèo mà không hiểu về cách nào làm giàu, vì thế họ luôn nghèo và thiệt thòi, vì cái khác biệt duy nhất giữa họ và bọn giàu hơn là kiến thức. Kiến thức là cái tinh hoa, tinh tế của nhân loại, dù rằng giờ đây, sách vở được coi là mấy ông dị nhân mới mua, rảnh rỗi, xàm lol thì mới ngồi đọc sách, và thường có một câu hỏi đậm chất hảo sảng là.

-Mua sách để làm gì.

Thông thường, những kẻ trí huệ như chúng tôi đây, thường rất ít bận tâm về dân trí. Khi dân trí của bạn cao hơn ngưỡng chung bình chung, thì đéo bao giờ bạn muốn nhảy lại cái bình cùng lũ đó nữa cả. Ví dụ như lúc còn bé, bạn không hiểu sao mọi người lại đứng được, nhưng rồi khi lớn, bạn lại có bao giờ muốn bò nữa ( đôi lúc giả vờ bò để trêu ngươi bọn trẻ con ), trừ những lúc làm việc và làm việc. Vậy thế nhưng, đôi lúc cũng muốn khai thông, giao giảng cho mọi người đôi điều trí tuệ, dù họ thấy đó là đỉnh cao của trí tuệ, nhưng chúng tôi chỉ tặc lưỡi cho qua và coi đó như một phần quà nhỏ bé cho những kẻ ngốc. Vậy nên, để đọc bài này, thì cứ coi như mình là cái rốn của thế giới, là tâm điểm của vũ trụ, là cái giao giữa Lạc Trung và Hà Đồ, là cái Vô Ngã của bản ngã, vừa xào rau vừa ôm con, vừa đọc và vừa tấm tắc khen mới có thể hiểu nổi.
Nay, khai thông cho anh chị em tôi về cái thứ, gọi là lý thuyết trò chơi. Hay giới tinh hoa hay gọi đùa, là Bạn đểu vl.

Lý thuyết trò chơi:

Là cách bạn đạt được mục đích với ít thời gian, sức lực, và có lợi nhất cho mình ( Mà không quan tâm đến kẻ khác ). Ví dụ như, bạn có thể nhận 1 việc với giá là 20 củ, bạn tìm 1 thằng sinh viên, làm hết mẹ cho bạn với giá là 3 củ rưỡi, bạn bảo nó làm xịn vl, đẹp vl xong cho nó thêm 500 cho tròn 4 củ, hãy nói với lời thượng đẳng đầy lòng bác ái như bác Trumb lý giải về việc kinh doanh hơn 40 năm nhưng tài sản vẫn chỉ bằng giá trị của bố ông 60 năm trước ( Thậm chí là còn ít hơn ). Bạn sinh viên sẽ hồ hởi và khen bạn thương người vãi và phục dịch bạn hết sức, khác hàng cũng tấm tắc khen làm nhanh, làm giỏi, sau này đưa bạn nhiều job hơn. Bạn đã giải quyết tất cả nhu cầu của khách hàng và job. Khách hàng muốn bạn làm, và bạn làm. Nhóc sinh viên muốn có việc, và bạn cho họ có việc, nhưng khi 1 trong 2 bên (hoặc cả 2 bên) biết được, thì bạn sẽ là một tên khốn chính hiệu.
Những ông chủ lớn, rất thích có những tên khốn, vì hắn ta, đã giải quyết mọi việc theo cách của hắn, đơn giản, dễ dàng, không chửi bới, trách móc, và hiệu quả. Thế nên trong công ty anh tôi. Có một câu nói đùa.

– Hắn ta là kẻ khốn, nhưng là kẻ khốn của chúng ta

Lý thuyết trò chơi – Kẻ khốn của chúng ta

Cách đây 80 năm, giới tâm lý học đã thực hiện một cuộc nghiên cứu thuộc hàng dài nhất và phức tạp chưa từng có trong lịch sử loài người. Công trình này tốn tới 50 năm để hoàn thành nhưng chúng đã làm rúng động cả giới học thuật.
Câu chuyện bắt nguồn từ quan điểm mỗi người có 1 tính cách khác nhau, trong đó có tính cách theo bản năng và có yếu tố do tác động của môi trường. Vấn đề là làm thế nào để chúng ta xác định được đâu là nhân cách bản năng và đâu là do môi trường tác động.
Năm 1936, hai nhà khoa học Gordon Allport và Henry Odbert đã thực hiện công trình nghiên cứu này để rồi vào thập niên 1960, họ phân loại tính cách con người thành 5 nhóm lớn. Bằng việc tiếp tục tìm những bằng chứng khẳng định luận điểm, giới tâm lý học thành công xác nhận 5 đặc điểm tính cách lớn của con người, hay còn gọi là “Big Five Personality Traits” vào thập niên 80.
Trong đó, tính cách “dễ chịu” (Agreeableness) được nghiên cứu và xác định rõ ràng nhất. Các nhà khoa học cũng có kết luận rằng những người có tính cách đối lập với đặc tính “dễ chịu” này thường thành công vượt trội so với những nhóm tính cách khác.
Nói đơn giản hơn, những kẻ khó ưa, những gã khốn nạn lại thường kiếm được nhiều tiền hơn trong xã hội, nếu không muốn nói là rất nhiều tiền.

Lý thuyết trò chơi của những gã khốn.

Trong Đạo đức kinh của Lão tử có câu: “Thiên địa bất nhân, dĩ vạn vật vi sô cẩu” (Thiên địa vô nhân tính, coi vạn vật như chó rơm).
Rõ ràng, thế giới mà chúng ta đang sống chẳng hoàn hảo. Chúng đầy rẫy những tính toán, khắc nghiệt mà mỗi con người phải đương đầu trong quá trình mưu sinh. Bởi vậy để tồn tại, chẳng thể nào có cái gọi là thánh nhân hay người tốt hoàn toàn.
Như một hệ quả tất yếu, trở nên dễ thương, dễ chịu không có nghĩa hoàn toàn là người tốt và trở nên khắc nghiệt, khốn nạn không có nghĩa là kẻ xấu.
Một xã hội cần những kẻ khốn vừa phải, không thật sự tốt cũng chẳng xấu để cân bằng. Trên thực tế, để tồn tại trong xã hội mọi người cần trang bị những kỹ năng “khốn nạn” để có thể đương đầu với những thử thách khắc nghiệt để tồn tại.
Kỹ năng “khốn nạn” ở đây không bảo phải vi phạm pháp luật hay đạo đức mà trở nên bớt dễ mến, chấp nhận bị người khác ghét ở một số phương diện, thậm chí có khả năng làm tổn thương đến những người xung quanh.
Đôi khi, việc làm tổn thương người khác hoặc chỉ đơn giản là chấp nhận khiến mình trở nên khó ưa là điều cần thiết để mưu sinh cũng như thành công trong sự nghiệp. Không tin ư? Vậy hãy cùng đến với một ví dụ sử dụng lý thuyết trò chơi của John Nash.
Giả sử chúng ta có một thương vụ cực lớn sẽ đem lại rất nhiều tiền. Sếp yêu cầu bạn phải đạt được thương vụ này bằng bất kỳ giá nào. Thật không may đối tác là người lọc lõi, khó ưa và chấp nhận trở thành gã khốn để thành công trong khi bạn là người dễ mến, ai cũng thích.
Vậy bạn nghĩ kết quả sẽ thế nào? Thông thường, những kẻ khốn sẽ giành được phần lợi hơn trong hợp đồng bởi họ sẵn sàng tổn thương người khác để đạt mục đích. Hãy kiểm tra hàng triệu ví dụ khác trong nhiều thập niên và sẽ thấy những người thành công luôn khó chịu, khó ưa hay thậm chí là khốn nạn ở một số khía cạnh nào đó.
Lật ngược lại vấn đề, nếu đối tác cũng là người dễ mến và không muốn làm mất lòng mọi người, cả hai sẽ đi đến một thỏa thuận tạm ổn nhưng chẳng thực sự có lợi nhất cho một trong 2 bên. Nhiều khoản lợi ích sẽ bị mất và chẳng có ai sẽ được đánh giá cao hay thăng tiến trong thương vụ này. Bạn nghĩ rằng sếp sẽ đánh giá cao một nhân viên hoàn thành thương vụ một cách bình thường như bao người khác hay một người đem lại lợi ích lớn nhất về cho công ty?
Bây giờ, giả định bạn cũng là kẻ khốn nạn và đối tác của bạn cũng chẳng vừa. Cả hai đều sẽ làm mọi thứ để có lợi cho công ty mình. Mọi người đều không vui vẻ và cảm thấy bị thua thiệt nhưng trên thực tế hợp đồng lại khá ổn bởi cả 2 đều cố gắng mức cao nhất để đem lợi ích về cho công ty.
Vậy đó, những kẻ khốn mới là người thống trị thế giới. Thậm chí đôi khi việc chứng minh cho nhân viên hay cấp trên của mình rằng bản thân là gã khốn lại hay bởi “Anh/Cô ấy là đồ khốn, nhưng ít nhất là kẻ khốn tài giỏi của công ty chúng ta
Rõ ràng, những cơ hội thành công thường sẽ đem lại cạnh tranh, qua đó thu hút sự liên quan cảm xúc của rất nhiều người. Cơ hội, lợi ích càng cao thì số lượng cảm xúc liên quan càng lớn và chúng ta chẳng thể làm hài lòng tất cả. Bởi vậy thay vì cố chiều lòng tất cả mọi người để làm hỏng việc, hãy đặt ưu tiên và chấp nhận là kẻ khốn trong mắt một số người.
Đúng vậy, khốn nạn là một phần của xã hội và phải làm quen với điều đó, nhưng không phải cứ xung đột, làm mất lòng ai đó là được. Để có thể cách thành công, cũng cần phải học hỏi và “khốn nạn” đúng cách.
Xã hội có những người gọi là “kẻ khốn có lương tri”. Họ là báu vật quốc gia bởi chính những người này sẽ bảo vệ con người khỏi những “kẻ khốn vô nhân tính”.

Nghe có vẻ khôi hài nhưng một người có lương tri làm sao trở thành kẻ khốn?

Với một số người, họ sinh ra đã là “kẻ khốn”, hay nói đúng hơn họ cho rằng “con người sinh ra đã là xấu” (Nhân tri sơ, tính bản ác- Tuân Tử). Bởi vậy họ không quan tâm người khác có thích mình hay không. Cuộc đời họ nhắm đến thành công, cố gắng mưu sinh và quan tâm đến những người họ cho là quan trọng. Họ sống trong khuôn khổ luật pháp, đạo đức mà họ thấy là đúng và chấp nhận làm tổn thương tinh thần trong giới hạn đến những người khác nếu cần.
Những kẻ khốn này trên thực tế lại là người giữ cân bằng cho xã hội bởi họ dù không được nhiều người thích nhưng lại muốn giữ trật tự cuộc sống. Bất kỳ hành vi phá hoại luật pháp, đạo đức hay làm đảo lộn xã hội nào cũng sẽ bị những kẻ khốn lương tri này phản ứng lại bởi chúng sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực đến họ.
Hãy thôi suy nghĩ bằng con tim, thôi dùng tình cảm đi suy xét sự việc. Hãy dùng cái đầu và lý trí để nghĩ, để xác định lý do to lớn đằng sau việc làm tổn thương tinh thần người khác. Liệu có nên làm tổn thương giới hạn người khác để cứu gia đình đang chết đói của mình không? Liệu có thể nghiêm khắc, khó ưa hay thậm chí là cư xử khốn nạn không nếu có kẻ lấy mất cần câu cơm của mình?
Chìa khóa ở đây là phải tìm được lý do để tổn thương người khác, để chấp nhận trở thành kẻ khốn.
Sự khác biệt giữa kẻ khốn có lương tri với kẻ khốn vô nhân tính là mức độ quan tâm đến lợi ích bản thân. Những kẻ khốn vô nhân tính chẳng quan tâm đến thứ gì khác ngoài bản thân bất chấp luật pháp, đạo đức trong khi những kẻ khốn lương tri tìm thấy lý do tốt đẹp khi làm tổn thương người khác. Đó có thể là một gia đình hạnh phúc hơn, tiền thuốc men cho người thân, tiền mua sữa cho con hay đơn giản là muốn nâng cao trình độ nhân viên.
Phần lớn người dễ mến khó thành kẻ khốn vì họ nghĩ rằng nếu làm thế, mọi người sẽ tổn thương. Trên thực tế, những người dễ mến khó làm tổn thương người khác bởi họ không chịu đựng được cảm giác tội lỗi, cắn rứt chứ chả liên quan gì đến mọi người.
Bởi vậy khi làm tổn thương người khác với lý do chính đáng, hãy nghĩ về những thành quả, những điều tốt đẹp mà chúng có thể mang lại. Khi gây sức ép lên đối tác hay nhân viên, đồng nghiệp, hãy nghĩ đến thành quả công việc và những lợi ích chúng đem lại.
Tốt nhất là nên lập quy tắc nếu thấy cần thiết và quan trọng, cứ làm tổn thương tinh thần người khác và đừng nghĩ nhiều bởi trong dài hạn, những kết quả tích cực sẽ tới và sẽ quen dần với điều đó. Thậm chí, theo nhà văn, blogger Mark Manson thì việc tự nhủ mình là kẻ khốn lương tri sẽ đem lại cảm hứng tích cực hơn trong việc làm tổn thương người khác với mục đích cao cả bởi “Bạn là một kẻ khốn, nhưng là kẻ khốn tài năng có ích cho những nạn nhân đó”.