Rời tổ

Trời chắc đã vừa kịp sáng, trong veo và cao vút, nắng dài chiếu chênh vênh qua dãy hiên nhà, đập lên cửa sổ nhưng đóng kín rồi hắt ngược lại nằm trơ trọi trên dàn hoa nhài, có tiếng vang từ bên ngoài vọng vào trong, chen được qua hai bản lề, làm động lên một gợn trong không gian đó, con người đã lại xôn xao hơn chim, bắt đầu tỉnh dậy và líu lo tiếng hát, ông nghe rõ tiếng xì xào của xe cộ, của tất bật, của cô đơn, có chăng đã lại qua một ngày mới, hay không đây, dàn hoa giấy bên kia đường có chăng đã lại đỏ ửng vậy, hay không đây. Nhưng đã đâu, mới hôm qua còn đây mà, mới hôm qua còn vương đây mà. Đây, bằng chứng của nó đây, nó còn nằm trong gạt tàn kìa, nó còn nằm trong muội than cây bút chì kìa, nó còn nằm im trên bàn kìa, lòng ông vẫn vậy mà, thế là đã qua đêm chưa, hay chỉ là sự tưởng tượng tiếc nuối của những ký ức nhợt nhạt, hay một tương lai bi thảm nữa lại bắt đầu, đêm vẫn còn rõ vàng vậy mà, đêm, đêm vẫn còn đây thật mà.

Ông với lấy chiếc điện thoại, đèn bật sáng, lóa lên mắt, giơ tay che rồi chầm chậm nhìn, pin đã đỏ, ngày và giờ nhảy sang số khác, có một vài thông báo mới, cũng chẳng gì đáng quan trọng, tắt đi điện thoại và đặt xuống giường, nhoài người trên chiếc ghế, đầu ngửa ra sau, mặt ngó lên trần, mắt lim dim nhắm lại, đầu quay vòng vòng vì rượu đêm qua nặng, miệng vẫn lẩm bẩm vài câu không rõ chữ.

– Đêm qua, đêm qua chắc chắn vẫn còn đây mà.

Sâu bên trong nhà trời vẫn còn tối, hoặc có chăng do màu sơn đen của nó và cửa sổ co ro lại, nhất định không chịu mở nên cảm giác của đêm còn níu lại lòng người trong đó. Hương lavender vẫn còn phảng phất quanh phòng, mùi rượu vẫn còn ám lại giữa cổ, mấy quyển sách vẫn cũ, đêm qua còn vương mùi khói thuốc, ủ rũ vàng nhạt màu nicotin hoặc dư vị thời gian in lên thân thể, vẫn cúm rúm đứng nép một góc. Bông hoa hồng cắm trong chia bia giờ nhợt nhạt đi nhiều, cũng đúng thôi, ở trong cái nơi đen tối như vậy, một bông hoa còn hồng là còn may lắm rồi, và cũng vẫn còn may cho ông, một bông hoa hồng vẫn rực lên giữa đem ngòm sự tăm tối đó, dù có nhợt nhạt thì ít ra nó vẫn là một bông hoa hồng, và kìa, nó vẫn còn đây mà, ngay đây, ở ngay trong tim, đứng ngay trước mắt, còn ngay trong mũi này mà.

Ông kê đùi lên tay, ngồi thu lu giữa phòng, chân nhích chậm chạp lên ghế, bó gối co ro như con mèo ướt nhẹp, mắt chầm chậm liếc mọi thứ trong phòng, ngắm lại một lượt. Bức tranh chẳng vẽ gì, vải toan trắng tinh, ông định vẽ mà lại thôi, ông bảo để giữ lại sự tinh khiết đó, chai rượu đã hết, bức tượng đứng im, bộ cờ còn đó, chiếu chăn đã lạnh, quần áo vô hồn, đôi dép đã lệch, cái loa vẫn phát, chiếc đài bỏ quên, chiếc tất mất một, màu tím nhạt chen với màu xanh biếc. Căn phòng nhẹ nhàng ôm ấp lấy ông rồi phả một hơi rõ dài, rõ lạnh vào ngay sau gáy. Vậy là hai kẻ cô đơn sắp lại xa nhau.

– C chỉ muốn. Dù thế nào cũng hãy về nhà nhé

Ông chậm rãi bò dậy, và nhất định lìa xa vòng tay cái ghế, định đi thẳng ra, không quay lại nữa, bên ngoài có tiếng công nhân đã dục, nhưng không biết ông còn ngủ hay đã thức, chỉ có chiếc cửa khóa trong, nhưng rồi nghe tiếng đập cửa ông lại ngồi xuống, tiếng rầm rầm vang lên làm đầu ông lại nhức. Rượu quá nặng, tiếng chửi thề chen ngay sau tiếng đập cửa, rồi cũng im. Ông lại đứng lên, tay với bao thuốc rồi vứt sang một bên, thuốc đã hết, ông bật chiếc zippo, để đó, nhưng được một lúc thì tắt. Đúng rồi, cái gì cũng phải hết thôi, ông nghĩ và cau mày lại, nhưng không chửi, ông sợ khi phải phát ra tiếng, ông sợ người ngoài nghe thấy và nói ông là một đứa dở người. Thế là ông lại ngồi xuống, thật nhẹ nhàng, nhìn quanh quanh một lượt cuối, dòng chữ ” Hãy cười khi ra khỏi đây ” dán ngay trước cửa. Ông đứng phắt dậy, đi thẳng ra cửa, định bụng gỡ ngay tờ giấy đó ra, nhưng rồi không, kéo then cài, ông dụi mắt, mở cửa, ánh sáng chiếu vào mặt, nhưng không soi được đến lòng, một nụ cười thật tươi, xin điếu thuốc lá, mượn cái bật lửa, bảo mấy ông công nhân, rằng qua ông say quá. Đám đông bắt đầu hô hào anh em lao thẳng vào phòng, cắm cúi bê đi từng món một, mỗi một món bê ra, một một chút lòng ông lại mất, ông ngoảnh mặt đi thật nhanh, và chân bước thẳng ra ngoài, nhất định, nhất định ông không nhìn căn phòng một lần cuối, ông dặn lòng mình, vậy là hai kẻ cô đơn lại cô đơn. Bỗng có tiếng nói từ đâu đâu vọng về, quen thuộc lắm, ông không rõ từ đâu, nhưng bất giác ông quay lại, mắt đưa đi thật xa nhưng dừng lại nơi chính giữa căn phòng. Mắt ông cay cay mùi khói thuốc.

-Dù thế nào cũng hãy về nhà nhé

Tổng hợp bài viết cho 1 người em đã mất

1 Bài thơ buồn

Xe hoa một chuyến chở trăng tròn
Người buồn vang vọng tiếng thơ con
Thêm nữa được không đầy đôi chén
Lòng cho cạn lòng chuyện núi non
Một nửa tin lòng mộng hiển vinh
Còn riêng một nửa tặng nốt tình
Có chăng rập rình khiêng ngựa cưỡi
Không thì cút rượu, khiếp tòng chinh

2 câu chuyện cũ

-Đố em lọc được tôi trong xác phố

Tôi nói vừa dứt. Đôi ba ngàn chiếc xe đã chạy qua. Mưa giăng màu biêng biếc. Em khẽ dịch người, nhún vai nhẹ, mắt trải dài.

– Biết không, tôi từng thấy em hát với đêm, cho đêm. Và giờ tôi lại muốn nghe em hát, với tôi, cho tôi, không không, tôi không hát, tôi muốn em hát với tôi, cho tôi.

– Trần trụi

– Đúng vậy, trần trụi

Em dùng tay lau đi vết son trên môi, luồn tay vào áo, gỡ chiếc xu chiêng, đổi cho tôi để lấy chiếc bật lửa. Tôi đưa em, giao dịch hoàn tất. Em hít thật sâu, chỉ để thở thật dài. Lõ điếu đỏ ửng. Đã hoàn toàn tự do. Tôi nghĩ có kẻ chứng kiến, nhưng sao đâu, trần trụi đôi khi là sự lãng mạng siêu thực mà không mấy ai hiểu được. Em cũng chẳng để ý. Ngân nga thanh âm trong vút. Hương thơm của trinh nguyên bay bay phảng phất díu gian đen mùi thuốc. Em dịch gần tôi, tôi dịch gần em, mưa bớt to.

– Chúng ta không cô đơn vì chúng ta đều cô đơn

Em dừng lại một vài nhịp mưa rồi ngâm nga tiếp. Tôi đưa người vào ghế, trườn dài như phố, để áo em lên đùi, đưa 2 tay ra sau, đan vào nhau, bám lấy đầu, mắt trông xa, miệng ngâm nga theo em.

– Nhưng do lỗi tại em, chắc chắn là vì em không xứng đáng mà em đã không hiểu nổi tại sao mình không được tự tử. Vì vậy mà em vẫn tiếp tục sống, nhưng lại không bao giờ hiểu tại sao cuộc sống vẫn hơn cái chết.

-Loài người không ai ác, không ai tồi, không ai đê tiện, không ai phụ bạc cả. Loài người chỉ là một lũ ngu dốt không biết phân biệt điều hay, điều dở, không biết ăn ở sao cho phải, luôn luôn bất cập, luôn luôn thái quá, loài người chỉ là một lũ nhầm lẫn đáng thương!

– Buồn của người nghệ sĩ

– Buồn của nhân loại

– Triết học ở đâu

– Không dành cho chúng ta

– Vậy có gì

– Chẳng có gì

– Trắng tay

– Không, Đen

– Quá u uất

– Không hy vọng

– Sự chết

– Chẳng hơn gì

– Ra sao

– Không biết

– Tự do

– Không chắc

– Còn buồn

– Cũng không chắc

– Hy vọng

– Tốt nhất đừng

– Tại sao

– Càng mất hy vọng

– Làm thế nào bây giờ

– Tận hưởng sự ngu dốt

– Hèn kém

– Tha thứ

– Em không chịu nổi

– Tôi biết

– Mà này, tại sao em không hát nữa, tôi thích những thanh âm đó, ý tôi là, không phải giọng hát, mà lời thều thào của thế gian, tâm sự đôi khi cũng tốt chứ, dù họ chẳng hiểu gì đâu. Đừng quá mong người mình tâm sự sẽ hiểu hết, em biết mà, chúng ta đều như nhau, cùng cảm giác đã là vui lắm rồi, sao phải buồn, vì buồn vậy thôi. Sao phải vui, vì vui vậy thôi. Đừng đừng, mặc kệ lời tôi nói, cứ hát đi. Tôi thích nhưng thanh âm đó. Có thể một nghệ sĩ lớn cần phải đau khổ. Có thể sự đơn điệu đối với ông ấy còn tệ hại hơn là sự ghen tưởng, lòng căm giận và nỗi đau khổ.

2

Tôi không ghen vì ta chưa từng gặp gỡ, một lần ta từng gần nhau, cách nửa khối nhà, nhưng chưa từng gặp, chưa từng chạm đến nhau. Và tôi nói với bạn bè tôi, với tôi, “Cô ấy, chính là cô ấy, nàng điên nhưng đầy ma thuật. Không vết dối gian trong ngọn lửa nàng”. Tôi yêu em như thằng đàn ông yêu người đàn bà hắn chưa từng chạm đến. Chỉ viết thư, giữ vài tấm ảnh nhỏ. Chắc hẳn tôi sẽ yêu nhiều hơn nếu có lúc ngồi trong căn phòng nhỏ vấn điếu thuốc và lắng nghe tiếng em trong phòng tắm. Nhưng chuyện này đã không xảy ra. thư em gửi dần nên buồn hơn. Những người tình đã phụ bạc em. Cưng, tôi viết đáp, tình nhân nào chẳng phản bội nhau. Cũng chẳng giúp được gì. Em nóiEm có một băng ghế khóc, bên một cây cầu vàcây cầu bắc qua sông và em ngồi trên băng ghế. Khóc mỗi đêm và nức nở cho những người tình đã làm em đau rồi quên em. Tôi viết lại nhưng không bao giờ nghe thấy gì nữa. Một người bạn viết cho tôi về vụ tự tử 3 hay 4 tháng sau khi chuyện xảy ra. nếu tôi từng gặp em tôi có thể cư xử bất công với em hay em bất công với tôi. tốt nhất là thế này thôi.

AI and ART

My 0.5đ on art and A.I. (and nature):

Maybe AI will one day create images that are more dazzling than what a human being can do.

Big deal. Art is not a competetion to create the “best image” (whatever that may be).

No image I’ve seen in a museum comes close to the visual magic of an actual sunset over the ocean either. When I’m standing on a beach or in a rainy forrest I’m touched and humbled and inspired. But I know that nature didn’t struggle to create the scene, and I’m rather confident that it doesn’t care about me sitting on some rock gazing at it.

Art on the other hand, is about human interaction for me. I know a human being thought and hustled, explored and revised— or maybe just had a lucky moment . Any emotion I might have looking at an artwork, is somehow linked to that process. It’s a conversation about what the world does with us, about beauty, and fear and mortality and joy.

Thơ Nguyễn Duy

Cơn mưa thêm một lần tôi ngắm

Thêm một lần tôi đến để rồi đi

Gió cứ thổi trống không ngoài bãi vắng

Tôi nhìn em để không nói năng gì

Tôi gửi lại đây cái buồn vô cớ

Để mang về cái nhớ bâng quơ

Xin chớ hỏi tại làm sao như vậy

Tôi vốn không rành mạch bao giờ

Em đưa tiễn bước chân gìn giữ lắm

Hạt mưa dùng dằng ngọn cỏ ven đê

Yêu mến ạ xin đừng buồn em nhé

Giòng nước trôi đi, giọt nước lại rơi về…