Mashenka của Nabokov

Đọc lại Mashenka của Nabokov, tự dưng nhìn thấy tác phẩm dưới một góc khác.

Chắc ai đọc nó lần đầu cũng ngạc nhiên với sự thay đổi của Ganin khi ra ga đón Mashenka, người yêu cũ: sau khi đã làm xong mọi việc chuẩn bị, thậm chí chuốc rượu rồi cài lại đồng hồ để cho tình nhân của Mashenka không tỉnh giấc đúng lúc để ra ga được, thì Ganin lại đi qua một nhà ga khác và lên tàu đi về phía khác.

kinopoisk.ru

Trong cuốn phim cùng tên, dựng theo tác phẩm này, đạo diễn còn cho Ganin đi ra đúng nhà ga mà Mashenka sẽ đến, rồi hai người đi lướt qua nhau. Cô gái hơi khựng lại như thể có nhận ra Ganin, nhưng Ganin đi thẳng.

Lúc dịch xong, tôi nghĩ sự thay đổi tâm lý đó diễn ra khi Ganin ngồi nhìn những người thợ lợp ngói nhà, nhưng lần đọc lại này chợt thấy bức tranh từ một góc khác.

Đó là vì Ganin bị giam hãm, nói đúng hơn là tự giam hãm, quá lâu trong một tòa nhà cùng các đồng hương của mình (cũng là một ẩn dụ về nước Nga), anh cứ loanh quanh không thoát ra nổi cái ký ức mà Mashenka là một phần trong đó. Có lẽ do thói quen, có lẽ do sợ hãi, có lẽ do cô đơn, nên anh vẫn bấu víu vào một góc nước Nga đã mất, để tìm chút hơi ấm an toàn nơi đất khách quê người?

Đến khi anh đủ dũng cảm đứng dậy, dọn sạch đồ đạc, xách va ly đi hẳn ra khỏi ngôi nhà ấy, xa rời những người cùng quê để bước vào cuộc sống mới, thì anh chợt nhận ra là ngay cả Mashenka cũng chỉ là một phần ký ức mà anh nên quên đi.

Và thế là… anh đi thẳng, không đón cô gái mà anh đã nghĩ rằng anh sẽ yêu suốt đời.

Có lẽ đó cũng lại là một ẩn dụ của Nabokov về việc ông phải thoát được các ký ức về nước Nga, để sống tiếp.

Mặc dù thực tế thì ông cũng chẳng thoát nổi, vì vợ ông cũng lại là một người Nga, gốc Do Thái. Và nước Nga ở sâu trong tim Nabokov đễn nỗi ông không bao giờ mua ngôi nhà nào trong cả đời mình.

Ngay cả chính cuốn Mashenka cũng là một ẩn dụ về ký ức nước Nga của Nabokov. Viết xong cuốn sách, Nabokov cũng đã làm như Ganin: Bỏ hết vốn liếng vào một chiếc vé tàu đi về nơi vô định.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *